Bah�e S�s Bitkilerinin Hastal�k ve Zararl�lar�yla M�cadele
yaz�m�z�n I. Bölüm’ünde tan�tt���m�z bahçe süs bitkilerine dadanan zararl� ve hastal�klarla zaman�nda, eksiksiz ve aksat�lmadan mücadele edilmesi gerekmekte¬dir. Mücadele için en yak�n�n�zdaki tar�m koruma ilaçlar� sat�c�s� firmaya ba�vur¬man�z, oradaki uzmanlar�n tavsiye edece�i uygun tar�m koruma ilaçlar�n� alarak uygulaman�z gerekir. Do�all�kla bu uygulamada dikkate al�nacak kurallar �öylece s�ralanabilir: • Tam tan� konulabilmesi için bitkiden, �ikâyete konu olan örnekleri al�p uzma¬na göstermelisiniz. • Bu i�i mümkünse �ikâyete konu olan durum ortaya ç�kt��� zaman, en erken dö¬nemde yap�p uygun ilac� sa�lamal� ve ilac� zaman geçirmeden bitkiye uygula-mal�s�n�z. • Bitkiye uygun do�ru ilac�, ambalaj�n�n üzerindeki etiket bilgilerine göre tam do¬zaj�nda kullanmal�s�n�z. Aksi takdirde ilaç bitkiyi yakabilir ve çevreye zarar ve¬rebilir. Bahçenizdeki süs bitkilerine tar�m koruma ilac� verirken �u kurallara da uyma¬n�z gerekir: • �laçlama, ya sabahlar� çiy ya da k�ra�� ortadan kalkt�ktan sonra veya ak�am se¬rinli�inde yap�lmal�d�r. • �laçlama i�i kuru, ya���s�z ve sissiz havada yap�lmal�d�r. • Güne�li havada ilaçlama kesinlikle yap�lmaz. • Rüzgârl� havada da ilaçlama yap�lmaz. • �laçlamay� yapan ki�i, eldivenle ve varsa maskeyle kendini korumal�d�r. ¿t. Dikkat: Tar�m koruma ilaçlan kullan�lmadan önce ambalaj etiketle¬ri dikkatle okunmal�, yap�lan uyar�lara uyulmal�; acil durumlarda Zehir Dan��ma Merkezi’nin paras�z 0800-314 79 00 no.lu telefonuna ba�vurulmal�d�r. (Verdikleri bu duyarl� bilgilerden ötürü Syngenta Tar�m �laçlar� Antalya Bölge Müdürlü�ünden Say�n Murat Antmene büyük gönül borcu duyuyorum.) Sözlük A�aç: Genellikle 5 metreden daha yüksek boylara ula�abilen, d�� görünü�üyle tac� top, pi-ramit ya da sütun biçimi alarak dikkati çeken odunsu bitkilere verilen add�r. A�açç�k: Gövdeleri hemen toprak yüzeyin¬den ba�layarak dallanmayan ve boyca a�açlardan k�sa olan bitkilerdir. Alma��k dizili: Bir bitkide yaprak ve çiçekle¬rin sap�n iki yan�nda kar��l�kl� de�il de, bir sa�da bir solda bitmesi demektir. Anaç: Geli�mi� serpilmi� a�aç demektir. Bir dald�rma dal�n� anaçtan, köklenmi� bir dald�rma dal�n� ana kök ya da gövdeden ay�rma i�lemleri¬ne de anaç denmektedir. Bad�ç (Bakla): Baklagiller familyas�ndaki bit¬kilerin meyvesidir. Bu meyve, kuru ve yar�lgan kabuklu olur. �ki yerinden aç�l�r ve tohumlar (ta¬neler) ortaya ç�kar. Bile�ik yaprak: Birden fazla yaprakç�ktan olu�an yapraklar için kullan�lan terimdir. Bitek: Genellikle bitkilere bol çiçek açt�ran ya da bol bol ürün verdiren, organik madde yönün¬den zengin, verimli topraklar için kullan�lan te¬rimdir. Bordür: Bahçelerde yaya yollar�m ye�il alan¬dan ay�ran ya da bahçe düzenlemelerinde ye�il ala¬n� s�n�rlayan, genellikle dar ve uzun alanlard�r. Bürgü: Bir çiçe�in sap�n�n dibinden ç�kan basit biçimli küçük yapraklar toplulu�udur. Bun¬lara çiçek yapra�� da denmektedir. Cansuyu: Çiçek fidelerinin toprakta yeni yer¬lerine dikildi�inde f�delere verilen ilk suyun ad�-d�r. Çal�: Fazla boylanmayan (1-4 m.), genelde toprak yüzeyinden ba�layarak dallanan odun¬su bitkilerdir. Çal�ms� bitki: Asl�nda otsu bitki oldu�u hal¬de çal� formunu alan türler için kullan�lan te¬rimdir. Çelik: Bitkinin kök, gövde, sap, dal ve yaprak gibi bölümlerinden kesilen ve yeniden köklenme yetene�i ta��yan canl� parçalar�d�r. Çenet: Olgunla�t��� zaman çatlayan meyvele¬rin parça halindeki yapraklar�d�r. Çiftlik (Ah�r) gübresi: Tar�mda en çok kul¬lan�lan do�al gübredir. At, inek, manda, keçi ve koyunlar�n kat� at�klar�ndan olu�ur. Buna kümes hayvanlar�n�n ve ku�lar�n at�klar� da eklenebilir. Çö�ür: Tohumundan yeti�mi� ve henüz a��¬lanmam�� fidana denir. Dald�rmak: Bitkilerden al�nan kök, gövde, sap, dal ve yaprak parçalar�n�n (yani çeli�in), o bitkiye uygun topra�a sokularak ço�alt�lmas� de¬mektir. Bu i�lemde, çeliklerin alt k�sm� ile yap¬raklar�n sap� topra�a dald�r�l�r. Erdi�i (Erselik): Hem erkek hem de di�i olan çiçe�e, böyle çiçe�i ta��yan bitkilere denir. Etli sulu (Sukkulent) bitkiler: Bütün dal ve yapraklar�nda özlü su biriktiren bitkilerdir. Funda topra��: Ormanlarda çe�itli bitki ar¬t�klar�n�n çürümesiyle olu�mu� topraklard�r. Besin maddesi yönünden zay�f ama suyu ve ha¬vay� geçiren nitelikli olurlar. Gençle�tirme budamas�: Ya�lan�p üründen dü�mü� a�açlardan bir süre daha ürün alabilmek için yap�lan budamad�r. Halka (sarmal) dizili: Bir bitkide sap üzerin¬de art arda gelen iki yaprak aras�nda ay�r�m aç�-s�n�n sap çevresinin be�te ikisine e�it oldu�u yap¬rak dizili�idir. Harç: De�i�ik nitelikteki toprak ya da benze¬ri maddelerin kar��t�r�lmas�yla haz�rlanm��, bitki yeti�tirmeye elveri�li toprakt�r. Havai kök: Baz� bitkilerin gövdelerinden uzayan köklerdir. Kimi süs bitkilerinde böyle köklere gübreli su verilerek bitkinin daha iyi bes¬lenmesi sa�lanabilir. Hepye�il bitki: Bütün y�l boyunca üzerinde ye�il ya da özgün yaprak renginde canl� yaprak bulunduran bitkilere denir. Herek-Herekleme: Gövde, sap, dal ve sür¬günleri do�al olarak dik duramayacak kadar za¬y�f olan bitkilerin ba�land��� s�r�k ve benzeri des¬teklere herek, böyle desteklenen bitkiyi ba�lama i�lemine herekleme denilir Hevenk: Bir sap üzerinde bir arada bulunan meyvelerin salk�m�d�r. Humus: Bitkisel döküntülerin (ölü yaprak, dal ve kök gibi) içindeki organik maddelerin ay-r��mas� ve dönü�mesi sonucu olu�an koloidal ya¬p�daki toprak bile�enidir. Kapç�k: Bitkilerde döllenmeden sonra mey¬dana gelen tohumu az ya da çok örten e�reti yap-raklard�r. Kapsül meyve: Kabuklar� kendili�inden çat¬lay�p aç�lan kabuklu meyvelerdir. Kar��l�kl� dizili: Bitkilerde sap�n üzerinde ve iki yan�nda yapraklar�n kar��l�kl� olarak iki�er iki-�er yer almas�d�r. Kavlamak: Deri, kabuk vb.lerinin kabar�p soyularak dökülmesidir. Bir a�ac�n kabu�unun ince tabakalar halinde dökülmesi, olaya örnek gösterilebilir. Kayal�k bahçe: Üzerinde yer yer kayal�klar�n, ta�l� tümseklerin bulundu�u; bu gibi yerlerde ge¬nellikle da� kökenli bodur bitkilerin yeti�tirildi�i süs bahçeleri için kullan�lan terimdir. Kesek: Herhangi bir toprak kazma aletiy¬le topraktan kopar�lan ve nemli olu�u yüzün¬den yap��kanl���n� koruyan az ya da çok iri top¬rak kütlesidir. Komposit (Kompost): Bahçedeki yaprak, ya¬bani ot, mutfaktaki sebze ve meyve art�klar�, kül ile tahta tala�lar�n�n kar��t�r�l�p çürütülmesiyle yap�lan ve çiftlik gübresine yak�n besleyici de�er¬de olan organik gübredir. Kompoze gübre: Bitkiler için ürün verimi¬ni art�r�c� üç elementi (azot, fosfor ve potasyum) içeren gübredir. Kökten bölme (ay�rma): Baz� bitkilerin ço¬�alt�lmas� ya da has�rla�m�� kök k�s�mlar�n�n ç�¬kar�l�p yenilenmesi için o türe uygun zaman di¬liminde bitkinin kökünün kürek ucuyla kesi¬lerek bölünmesi ve bitkinin parçalara ayr�lma¬s� demektir. Kömeç: Bile�ikgiller familyas�ndaki bitkiler¬de sap�n geni�leyip yass�la�m�� ucu üzerinde bi-le�ik çiçeklerin yan yana toplanarak açmas� de¬mektir. Loplu (Loblu): Derince yar�lm�� parçal� yap¬rak ya da çiçek demektir. Malçlama: Topra�� ya da bitkileri korumak üzere toprak yüzeyinin kuru ot, saman ya da plastikle (polietilen) kaplanmas� i�lemidir. Nukus: Çok sert kabuklu, kolayl�kla aç�lama¬yan meyve ya da tohum demektir. Obur dal: Bir bitkinin gövdesinde ya da dal¬lar�n�n aras�nda süren, ürün vermeyen ve yaln�z-ca bitkinin dal�n� s�kla�t�ran gereksiz dallard�r. Ocak: Ekim-dikim amac�yla içine birden çok tohumu atmak ya da fideyi dikmek için toprakta aç�lan çukur demektir. Örnek vurgulama bitkisi: Bahçe sahiple¬rinin, ön plana ç�karmak ve güzelli�iyle gurur duymak istedi�i bitkilerdir. Bahçelerin en mer¬kezi, görünen yerlerine dikilirler. pH: Sörensen adl� bilimadam� taraf�ndan ko¬nulmu� bir i�arettir. Burada p, potansiyel ve H, hidrojen demektir. pH, bir ortam�n asitlik-alka- lik (bazik) olma niteli�inin ölçüsüdür. Topra��n pH’� önemlidir. Ar� suda pH 7 iken, asitli or¬tamlarda 7’nin alt�nda, bazik (alkali) ortamlar¬da 7’nin üzerinde olur. pH, genel olarak 7 ila 14 aras�nda de�i�ir. Perlit (tncita��): Yanarda� kökenli cams� ka- yaçt�r. Topra�a, havaland�rma ve geçirgenlik ka¬zand�r�r. Piç: Bir bitkinin kökünden süren sürgün¬lerdir. Rizom: Bitkinin, toprak alt�nda genellikle ya¬tay olarak geli�en ve besin depo eden sap ya da gövdesidir. Üzerinde pulsu yaprak ve ço�u kez saçak �eklindeki kökleri ta��r. Türkçe’de rizoma kökgövde ya da köksap da denmektedir. Rüzgârkesen (Rüzgârk�ran): Canl� a�aç ya da a�açç�klarla veya cans�z malzemeyle (has�r, takviyeli plastik gibi) olu�turulmu� ve egemen rüzgârlara dikey olarak yerle�tirilmi� az ya da çok geçirgen engel demektir. Saçakkök: Birbirinden fazla büyük olmayan ve pek çok kökten olu�an bile�ik köktür. Sarma�mak: Özellikle sarma��k türü bitkiler¬de oldu�u gibi, bir bitkinin ba�ka bir bitkiye ya da dikine uzayan herhangi bir nesneye tutunup t�rmanarak geli�mesi durumudur. Sert budama: Akdiken, gül, üzüm asmas� gibi baz� bitkilerde ilkbahar ba�lar�nda yap�lan, nere¬deyse ac�mas�z denecek budamalard�r. Bu �ekilde budanan bitki, daha çok çiçek açar ve ürün verir. S�cak yast�k: Fide yeti�tirilmesinde gübrele¬rin k�z��t�r�lmas�; kalorifer ya da elektrik direnç¬leriyle �s�t�lmas�yla ortaya ç�kan yast�k (tava) tü¬rüdür. So�uk (Kara) yast�k: Baz� bitkilerin f�deleri- nin yeti�tirilmesinde kullan�lan basit türden ta¬valard�r. Üzerlerinde cam vb. koruyucu örtü bu¬lunmaz. So�uklama (So�uklanma): Baz� bitkilerin kendilerinin, kimi tohum, so�an ya da yumrula¬r�n k�� mevsiminde so�uk havada ya da so�uk or¬tamlarda belli süreleri geçirme gereksinimleridir. Spp. Latince olarak verilmi� bilimsel bitki ad¬lar�nda Türkçe’deki “türler” anlam�na gelir. Sülük: Baz� t�rman�c� bitkilerin, here�e ya da benzeri desteklere tutunmas�n� sa�layan basit ya da dall� ipliksi organlar�d�r. Sürgün: Baz� bitkilerden al�nabilen ve ye¬ni bitki elde etmekte kullan�labilen köklü ya da köksüz filizlerdir. Süzek (Suyu iyi ak�nt�l�) toprak: Suyu bün¬yesinde tutmay�p ak�tan toprak tipi demektir. Kimi topraklar�n kendisi bu özelli�i ta��rken kim topraklara kaba dere kumu, perlit, funda topra¬��, yaprak çürüntüsü vb. maddeler kat�larak top-ra�a bu özellik kazand�r�l�r. �a��rtmak: Tohumundan yeti�tirilen bitki¬lerin, daha güçlü kök, gövde ve sürgün verme¬lerini ve serbeste geli�ip büyümelerini sa�lamak üzere, bulunduklar� yerden örselenmeden sökü¬lüp ba�ka bir toprakta daha geni� aral�klarla di¬kilmesi i�lemidir. �ekil budamas�: A�aç vb. bitkilerden daha iyi ürün almak üzere bitkinin türüne ve yeti�tirme amac�na uygun olarak yap�lan budamad�r. Süs bitkilerinde baz� türlerde özel biçimler verilerek bitkinin daha ho� görünmesini sa�lamak üzere �ekil budamalar� uygulan�r. Taban suyu: Toprak alt�nda, yüzeye yak�n olu�an su birikintileridir. Taç: Bir a�aç ya da benzerinin, gövdesinin üzerinde dal, sürgün ve yapraklar�yla olu�an gü¬zel görünü�lü kütlesidir. Talk�m: Her sapç��� ayr� bir çiçekle sona eren bile�ik çiçek durumudur. Tm: Orta miktarlarda kum (yani % 52’den az), silt yani gev�ek tortul kayaç (% 25-50) ve kil (% 7- 27) içeren topraklard�r. T�nl� topraklar sertle�me¬den kolayca i�lenebilir, süzek ve yumu�ak olur. Torf: Batakl�k bitkilerinin uzun zamanlar boyunca su alt�nda kalarak çürümesiyle olu�mu� topraklard�r. Turba (Yerkömürü): Toprak alt�nda susever bitkilerin art�klar� ile köklerinin tam çözülmemi� organik maddeler halinde olu�turduklar� toprak¬lard�r. Bunlar, kat�ld��� bahçe topra��na su tutma niteli�i kazand�r�r. Tüp: Bitki üretiminde üzeri korumal� tava¬larda yeti�tirilmi� f�delerin içine bitkiye uygun topra��n konularak ta��nmak ya da sat�lmak üze¬re yerle�tirildi�i, kara renkli, dar ve uzun naylon torbalard�r. Tüysü biçimli yaprak: Asl�nda bile�ik yaprak olan ve yaprakç�klar� olu�turan minik yaprakç�k- lardan meydana gelen yaprakt�r. Uç alma: Bir bitkinin dal ve sürgün uçlar�n�n hafifçe kesilip k�rk�larak budanmas�d�r. Ürün budamas�: Meyve a�açlar�ndan al�nan ürünü art�rmak için yap�lan budama ve benze¬ri i�lemlerdir. Vermikulit: Il�man bölgelerde rastlanan killi mineral tipidir. Topra�a, bitkiyi besleyici özellik ve su tutma niteli�i kazand�r�r. Yaprakç�k: Bir bile�ik yapra�� olu�turan çok say�daki yapraktan her biri. Yast�k (Tava): Fide yeti�tirmek üzere ince toprak ve gübreyle haz�rlanm�� yüksekçe yer. Kitapta Yer Alan Bitkilerin �ngilizce Adlar� Abelya: Abelia Acemborusu: Bignonia Ac�fmd�k: Witchhazel A�açhatmi: Tree hollyhock, Tree mallow A�açküpesi: Flowering maple, Indian mallow, Parlour maple A�açminesi: Lantana Akasma: Virgin’s bower, White climbing rose Akasya: Wattle Akçaa�aç: Maple Akdiken: Buckthorn Aleva�ac�: Pride of Barbados, Coral tree Al�ç: Hawthorn, May, Ornamental thorn Alt�nçan�: Forsythia, Golden bell, Golden bell bush Amerikan sarma����: Virgin’s creeper, American ivy, Woodbine Antepf�st��� a�ac�: Pistachio tree Ard�ç: Juniper Arokarya: Araucaria Atatürk bitkisi: Poinsettia Ate�dikeni: Firethorn Atkestanesi a�ac�: Horse- chestnut tree Avize bitkisi: Yucca plant Avkuba: Spotted laurel Avokado a�ac�: Avocado tree Batakl�k servisi: Swamp cypress, Yew Bekta�iüzümü: Flowering currant, Gooseberry, Ornamental currant Biberiye: Rosemary Boyac� kat�rt�rna��: Dyer’s broom Çam a�ac�: Pine tree Çark�felek bitkisi: Passion flower Ç�nar a�ac�: Plane, Plane tree Çingülü: Chinese hibiscus, Hawaian hibiscus, Rose mallow, Rose of China Çitlembik a�ac�: Nettle tree Çobande�ne�i: Mile-a-minute, Russian vine Çobanpüskülü: Holly, Hulver Çorizya a�ac�: Chorisia tree Dafne: Daphne Da�mu�mulas�: Cotoneaster Defne: Bay laurel, Laurel, Sweet bay Di�budak a�ac�: Ash tree Dumana�ac�: Smoke bush, Smoke tree Dut a�ac�: Mulberry tree Elma a�ac�: Apple tree Erguvan: Judas tree,Judas thorn Erik a�ac�: Plum tree Eskalonya: Escallonia Feniks: Phoenix date palm F�rçaçal�s�: Bottle brush Filbahar: Mock orange, Seringa, Sy ringa Fotinya: Photinia Funda: Heath, Heather Gelinduva��: Bougainvillea, Paper flower Gelintaci: Weigela Ginkgo a�ac�: Maidenhair tree Glediçya: Gleditschia, Gleditsia Göknar: Fir, Silver fir Grevil: Silk oat, Silky oat, Spider flower Gül: Rose Gülibri�im a�ac�: Albizia Günnük a�ac�: Liquidambar tree, Storax Han�meli: Honeysuckle Havlupüskülü: Deutzia Hayit: Chaste tree, Agnus castus, Hemp tree Hurma: Date palm Hu� a�ac�: Birch tree Ihlamur a�ac�: Lime tree, Linden tree Ilg�n: Tamarisk î�a�ac�: Spindle berry, Spindle tree i�de a�ac�: Oleaster tree, Wild olive, Russian olive Ispirya: Spiraea Jakaranda: Jacaranda Japonayvasi: Japanese quince, Japonica Kad�ntuzlu�u: Barberry Kâ��tçal�s�: Paper bush Kamelya: Camellia Kanaryagülü: Jew’s mallow, Jew’s mantle Kantaron: Rose of Sharon; St. John’s wort Kartopu: Snowball bush, Viburnum Katalpa a�ac�: Catalpa tree, Indian bean tree Kat�rt�rna��: Broom, Spanish broom Kauçuk bitkisi: Indian rub¬ber fig, Indian rubber tree, Rubber plant Kavak: Poplar Keçiboynuzu a�ac�: Carob tree Kelebekçal�s�: Buddleja, Butterfly bush K�smeta�ac�: Clerodendrum K�z�lc�k a�ac�: Cornel tree, Dogwood Kivi asmas�: Actinidia Kocayemi�: Strawberry tree, Irish strawberry Kokara�aç: Ailanthus, Tree of heaven Kurtpençesi: Potentilla, Shrubby cinquefoil Küpeçiçegi: Fuchsia Laden: Rock rose, Sun rose Ladin: Spruce Lavanta: Lavender Lavantin: Cotton lavender, Garden lavender Leylak: Lilac Ligustrum: Privet Mahonya: Mahonia Manolya: Magnolia Maz�: Arbor-vitae Meksika portakal�: Mexican orange blossom Mersin: Myrtle Me�e a�ac�: Oak tree Miyoporum: Myoporum Morsalkim: Wisteria Muz bitkisi: Banana plant Mürver: Elder Nandina: Nandina, Sacred bamboo Nar: Pomgranade, Punica Okaliptüs: Eucalyptus, Gum tree Orkide a�ac�: Bauhinia Ormangülü: Rhododendron Ortanca: Hydrangea Osmantus: Osmanthus Oyaa�ac�: Crape myrtle, Crepe myrtle Palmiye: Palm Pampaotu: Pampa grass, Tussock grass Pavlovniya: Paulownia Pieris: Andromeda, Pieris Pitosporum: Pittosporum Porsuk: Yew Sak�za�ac�: Mastic tree Salk�ma�ac�: False acacia, Bastard locust tree Sar�salk�m: Goldenchain, Golden rain Sarma��k: Ivy Sedir a�ac�: Cedar tree Servi a�ac�: Cypress tree Sikas: Sago palm Skimmiya: Skimmia Sofora: Sophora Sö�üt a�ac�: Willow tree Salk�m sö�üt: Weeping willow Sumak: Sumach Süpürgeçal�s�: Heather, Ling, Scotch heather �akay�k: Peony, Tree paeony �eftali a�ac�: Peach tree �im�ir: Box Taflan: Spindleberry Tatula: Angel’s trompet, Thorn apple Tav�ankiraz�: Broom Tespiha�ac�: Margosa, Bead tree Trabzonhurmas� a�ac�: Chinese persimmon, Japanese persimmon, Kaki tree Turunç a�ac�: Bitter orange tree, Sour orange tree, Seville orange tree Üvez: Mountain ash, Rowan tree, Service tree, Whitebeam Üzüm asmas�: Grape vine, Ornamental vine, Vine Yabani gül: Dog rose, Wild rose Yalanc� karabiber a�ac�: False pepper tree Yasemin: Jasmin Yenidünya a�ac�: Loquat tree Y�ld�z yasemini: Star jasmine, Confederate jasmine Zakkum: Oleander Zelkova: Zelkova Zeytin a�ac�: Olive tree Abelia türleri: Abelya’lar, 13 Abies türleri: Göknar’lar (ya da Köknar’lar), 69 Abutilot� türleri: A�açküpeleri, 17 Acacia türleri: Akasya’lar, 20 Acer türleri: Akçaa�aç’lar, 22 Actinidia türleri: Kivi asmalar�, 105 Aesculustürleri: Atkestaneleri, 32 Ailanthus altissima: Kokara�aç, 107 Albizia julibrissin: Gülibri�im a�ac� Ampelopsis türleri: Amerikan sarma��klar�, 27 Araucaria türleri: Arokarya’lar, 29 Arbutus türleri: Kocayemi�’ler, 106 Aucuba japonica: Avkuba, 34 Buahinia türleri: Orkidea�açla- r�, 131 Berberistürleri: Kad�ntuzlukla- r�, 89 Betulatürleri: Hu�’lar, 80 Bignonia (Camp sis) türleri: Acemborular�, 14 Bougainvilleatürleri: Gelindu- vaklar�, 64 Buddleja ya da (Buddleia) tür¬leri: Kelebekçal�lar�, 101 Buxustürleri: �im�ir’ler, 159 Caesalpinia türleri: Aleva�açla- r�, 24 Callistemon türleri: F�rçaçal�la- r�, 60 Callunavulgaris: Süpürgeçal�- s�, 156 Camellia japonica: Kamelya, 91 Catalpa türleri: Katalpa’lar, 95 Cedrus türleri: Sedira�açlar�, 148 Celtis türleri: Çitlembik’ler, 44 Ceratonia siliqua: Keçiboynuzu a�ac�, 100 Cercis siliquastrum: Erguvan, 56 Chaenomeles (Cydonia) japoni¬ca: Japonayvas� (ya da Japon- bahar�), 88 Chamaecyparis türleri: Yalanc� serviler, 149 Choisya türleri: Meksika porta¬kallar�, 120 Chorisia speciosa: Çorizya, 47 Cistus türleri: Laden’ler, 110 Citrus aurantium: Turunça�a- c�, 166 Clematis türleri: Akasma’lar, 19 Clerodendrum türleri: K�smet- a�açlar�, 102 Cornus türleri: K�z�lc�k’lar, 104 Cortaderia türleri: Pampaotla- r�, 138 Cotinus türleri: Dumana�açla- r�, 52 Cotoneastenürleri: Da�mu�mu- lalar�, 49 Crataegus türleri: Al�ç’lar, 25 Cuppressus türleri: Gerçek ser¬viler, 149 Cuppressoparis’ler: Melez servi¬ler, 150 Cycas revoluta: Sikas, 150 Cystitus türleri: Boyac� kat�rt�r- naklar�, 97 Daphne türleri: Dafne’ler, 48 Datura (Brugmansia) türleri: Tatula bitkileri, 161 Deutzia türleri: Havlupüskülle- ri, 77 Diospyros kaki: T rabzonhurma- s� a�ac�, 165 Edgeworthia crysanta (ya da E. papyrifera): Kâg�tçal�s�, 90 Elaeagnus türleri: ��de’ler, 85 Ericatürleri: Funda’lar, 63 Eriobotrya japonica: Yenidünya a�ac�, 173 Erythrina türleri: Aleva�açlar�, 24 Escallonia türleri: Eskalonya’ lar, 58 Eucalyptustürleri: Okaliptüs’ ler, 130 Euonymus japonica: Taflan’lar, 160 Euonymus türleri: I�a�açlar�, * 84 Ficus elastica: Kauçuk bitki¬si, 98 Forsythia türleri: Alt�nçanlar�, 26 Fraxinustürleri: Di�budaklar, 51 Fuchsia türleri: Küpeçiçekleri, 109 Genista türleri: Boyac� kat�rt�r- naklar�, 97 Ginkgo biloba: Ginkgo a�a¬c�, 66 Gleditsia (Gleditschia) türleri: Glediçya’lar, 68 Grevillea türleri: Grevil’ler, 70 Hamamelistürleri: Aç�t�nd�k’ lar, 15 Hedera türleri: Sarma��klar, 147 Hibiscus rosa sinensis: Çingülü, 43 Hibiscus syriacus: A�açhatmi, 16 Hydrangea türleri: Ortancalar, 133 Hypericum türleri: Kantaron’ lar, 93 Ilex türleri: Çobanpüskülleri, 46 Jacarandatürleri: Jakaranda’ lar, 87 Jasminum türleri: Yasemin’ler, 172 Juniperus türleri: Ard�ç’lar, 28 Kerria japónica:Kanaryagülü, 92 Laburnum türleri: Sar�salk�m’ lar, 146 Lagerstroemia indica:Oyaa�a- c�, 135 Lantana türleri: A�açmineleri, 18 Laurus nobilis: Defne, 50 Lavandula türleri: Lavanta’lar (ya da Lavanta çiçekleri), 113 Ligustrum türleri: Ligustrum’ lar, 116 Liquidambartürleri: Günnük (ya da Günlük) a�açlar�, 74 Loniceratürleri: Han�melleri, 76 Mahonia türleri: Mahonya’lar, 117 Malus türleri: Elma’lar, 55 Magnoliatürleri: Manolya’lar, 118 Melia azedarach: Tespiha�ac�, 163 Morus türleri: Dut’lar, 53 Musa türleri: Muz’lar, 125 Myoporum türleri: Miyoporum’ lar, 123 Myrtus türleri: Mersin’ler, 121 Nandina domestica: Nandina, 128 Nerium oleander: Zakkum, 175 Olea europea: Zeytin a�ac�, 178 Osmantus türleri: Osmantus- lar, 134 Paeonia türleri: �akay�k’lar, 157 Palmae türleri: Palmiyeler, 136 Passiflora türleri: Çark�felek’ler, 41 Paulowniatürleri: Pavlovniya’ lar, 139 Persea americana (grattissima): Avokado a�ac�, 35 Philadelphus türleri: Filbahar’ lar (ya da Filbahriler), 61 Phoenix canariensis: Feniks (ya da Finiks), 59 Phoenix dactylifernwa:Hurma, 79 Photinia türleri: Fotinya’lar, 62 Picea türleri: Ladinler, 111 Pieris (Andromeda) türleri: Pie- ris’ler, 140 Pinus türleri: Çamlar, 39 Pistachia türleri: Sak�za�açla- n, 143 Pistachia vera: Antepf�st��� a�a¬c� Pittosporum türleri: Pitospo- rum’lar, 141 Platanus türleri: Ç�nar’lar, 42 Poinsettia (Euphorbia) pulcher- rima: Atatürkbitkisi (ya da Atatürkçiçe�i), 30 Polygonum baldschuanicum: Çobande�ne�i, 45 Populus türleri: Kavak’lar, 99 Potentilla türleri: Kurtpençele- ri, 108 Prunus cerasifera ‘Pissardii’: Erik a�açlar�, 57 Prunus pérsica:�eftali a�ac�, 158 Prunustürleri: Taflanlar, 160 Púnica granatum: Nar’lar, 129 Pyracantha türleri: Ate�diken- leri, 31 Quercustürleri: Me�eler, 122 Rhamnus catharicus: Akdiken, 23 Rhodendron türleri: Ormangül- leri, 132 Rhus türleri: Sumaklar (ya da Somaklar), 155 Ribes türleri: Bekta�iüzümleri, 37 Robiniatürleri: Salk�ma�açlar�, 144 Rosatürleri: Güller, 71 Rosa canina:Yabani gül, 73 Rosmarinus offtcinalis: Biberi¬ye, 38 Ruscustürleri: Tav�ankirazla- r�, 162 Salixtürleri: Sö�üt’ler, 153 Sambucus türleri: Mürverler, 127 Santolinatürleri: Lavantin’ler, 114 Schinus türleri: Yalanc� karabi¬ber a�açlar�, 171 Skimmia türleri: Skimmiya’lar, 151 Sophora türleri: Sofora’lar, 152 Sorbastürleri: Üvezler, 168 Spartium junceum: Kat�rt�rna¬��, 96 Spiraea türleri: Ispirya’lar, 86 Syringa türleri: Leylaklar, 115 Tamarixtürleri: Ilg�nlar, 83 Taxodiumtürleri: Batakl�k ser-vileri, 36 Taxustürleri: Porsuklar, 142 Thujatürleri: Maz�lar, 119 Tiliatürleri: Ihlamurlar, 81 Trachelospermum (ya da Rhyncospermum) türleri: Y�ld�zyaseminleri, 174 Viburnumtürleri: Kartopu’lar, 94 Vitextürleri: Hay�flar, 78 Vitis türleri: Üzüm asmalar�, 169 Weigela(ya da Diervilla) türle ri: Gelintaçlan, 65 Wisteria(ya da Wistaria)türle¬ri: Morsalk�m’lar, 124 Yuccatürleri: Avize bitkileri, 33 Zelkova türleri: Zelkova’lar, 176 Türkçe-Latince Dizin Abelya’lar: Abelia türleri, 13 Acemborular�: Bignonia türle-ri, 14 Ac�f�nd�k’lar: Hamamelis türle¬ri, 15 Ac�hay�t, Ay�t, Ay�d, Hay�d (Bkz.) Hay�t’lar, Ac�portakal a�ac� (Bkz.) Tu- runça�ac� Adi cehri (Bkz.) Akdiken Adisarma��k (Bkz.) Sarma��klar A�açhatmi: Hibiscus syria- cus, 16 A�açküpeleri: Abutilot� türle¬ri, 17 A�açmineleri: Lantana türle¬ri, 18 A��a�ac�, A��çal�s� (Bkz.) Zak¬kum Akasmalar: Clematis türleri, 19 Akasya’lar: Acaciatürleri, 20 Akçaa�açlar: Acer türleri, 22 Akdiken: Rhamnus cathari- cus, 23 Aktinidya (Bkz.) Kivi asma¬lar� Alacal�defhe (Bkz.) Avkuba Aleva�açlar�: Caesalpinia ve Erythrina türleri, 24 Al�ç’lar: Crataegus türleri, 25 Alt�nçanlar�: Forsythiatürle¬ri, 26 Alt�nya�muru (Bkz.) Sar�sal¬k�mlar Amberparis (Bkz.) Kad�ntuz- luklar� Amerikanarmudu a�ac� (Bkz.) Avokado a�ac� Amerikan sarma��klar�: Ampé¬lopsistürleri, 27 Amme (Bkz.) Trabzonhurma- s� a�ac�, Ard�ç’lar: Juniperus türleri, 28 Arokarya’lar: Araucariatürle¬ri, 29 Atatürk bitkisi (ya da Atatürk- çiçe�i): Poinsettia (Euphor¬bia) pulcherrima, 30 Ate�dikenleri: Pyracantha tür¬leri, 31 Atkestaneleri: Aesculus türle¬ri, 32 Avize bitkileri: Yuccatürle¬ri, 33 Avkuba: Aucuba japónica,34 Avokado a�ac�: Persea america¬na (gratissima), 35 Ayland�z (Bkz.) Kokara�aç Batakl�k servileri: Taxodium türleri, 36 Bekta�iüzümleri: Ribes türle¬ri, 37 Be�parmakçal�s� (Bkz.) Kurt- pençeleri Biberiye: Rosmarinus officina¬lis,38 Binbirdelikotu (Bkz.) Kanta¬ronlar Boyac� kat�rt�rnaklar�: Cystitus ve Genistatürleri, 97 Bugenvilla (Bkz.) Gelinduvak- lar� Buluta�ac� (Bkz.) Dumana�aç- lar� Cenneta�ac� (Bkz.) Kokara�aç Cennethurmas� (Bkz.) T rabzon- hurmas� a�ac� Çam’lar: Pinus türleri, 39 Çark�felekler: Passiflora türle¬ri, 41 Ç�nar’lar: Platanus türleri, 42 Çingülü: Hibiscus rosa sinen¬sis,43 Çitlembikler: Celtis türleri, 44 Çobande�ne�i: Polygonum baldschuanicum, 45 Çobanpüskülleri: Ilextürle¬ri, 46 Çobantuzlu�u (Bkz.) Kad�ntuz- luklar� Çorizya: Chorisia speciosa, 47 Dafne’ler: Daphnetürleri, 48 Da�mu�mulalar�: Cotoneaster türleri, 49 Defne: Laurus nobilis, 50 Demira�ac� (Bkz.) Di�budak’ lar Dikenüzümü (Bkz.) Kad�ntuz- luklar� Di�budaklar: Fraxinustürle¬ri, 51 Dulaptalotu (Bkz.) Dafne’ler Dumana�açlar�: Cotinus türle-ri, 52 Dutlar: Morus türleri, 53 Duvarsarma���� (Bkz.) Sarma-��klar Elmalar: Malustürleri, 55 Erguvan: Cercis siliquastrum,56 Erik a�açlar�: Prunus cerasifera ‘Pissardii’, 57 Eskalonya’lar: Escallonia türle-ri, 58 Feniks (ya da Finiks): Phoenix canariensis, 59 F�rçaçal�lar�: Callistemon türle¬ri, 60 F�r�ldakçiçe�i (Bkz.) Çark�felek Filbaharlar (ya da Filbahriler): Philadelphus türleri, 61 Flo� ipeka�ac� (Bkz.) Çorizya Fotinya’lar: Photinia (ya da Stranvaesia) türleri, 62 Frenküzümü (Bkz.) Bekta�iü¬zümleri Funda’lar: Ericatürleri, 63 Gelinduvaklar�: Bougainvillea türleri, 64 Gelintaçlar�: Weigela(ya da Diervilla) türleri, 65 Geyikdikeni (Bkz.) Al�ç’lar Geza�ac� (Bkz.) Ilg�nlar Ginkgo a�ac�: Ginkgo biloba, 66 Glediçyalar: Gleditsia (ya da Gleditschia) türleri, 68 Göknar’lar (ya da Köknar’lar): Abies türleri, 69 Grevil’ler: Grevillea türleri, 70 Grevilya (Bkz.) Grevil’ler Gül’ler: Rosatürleri, 71 Gülibri�im a�ac�: Albizia julib- rissin, 73 Günnük (ya da Günlük) a�aç¬lar�: Liquidambartürleri, 74 Güvercina�ac� (Bkz.) Ac�f�nd�k Han�melleri: Lonicera türleri, 76 Har (Bkz.) Defne Harnup (Bkz.) Keçiboynuzu a�ac� Hasalban (Bkz.) Biberiye Havlupüskülleri: Deutzia tür-leri, 77 Hay�t’lar: Vitextürleri, 78 Herdemtaze (Bkz.) Tav�anki- razlar� Hintleyla�� (Bkz.) Tespiha�ac� Hurma: Phoenix dactylifernwa, 79 Hu�’lar: Betulatürleri, 80 Ihlamur’lar: Tilia türleri, 81 Ilgm’lar: Tamarixtürleri, 83 I���an, I��lgan (Bkz.) Çobanpüs- külleri î�a�açlar�: Euonymus türleri, 84 ��de’ler: Elaeagnus türleri, 85 �peka�ac� (Bkz.) Gülibri�im a�ac� �sfendan (Bkz.) Akçaa�aç Ispanyolleyla�� (Bkz.) Oyaa�a- c� Ispirya’lar: Spiraea türleri, 86 Istanbulakasyas� (Bkz.) Gülibri¬�im a�ac� �tburnu (Bkz.) Yabani gül Jakaranda’lar: Jacarandatürle¬ri, 87 Japonayvas� (ya da Japonba- har�): Chaenomeles (ya da Cydonia) japónica,88 Japonhurmas� (Bkz.) Trabzon- hurmas� a�ac� Japonmu�mulas� (Bkz.) Yeni- dünya a�ac� Japonsikas� (Bkz.) Sikas Kad�ntuzluklan: Berberístürle¬ri, 89 Kâ��tçal�s�: Edgeworthia crysan- ta (ya da E.papyrifera), 90 Kamelya: Camellia japónica,91 Kanaryagülü: Kerria japóni¬ca,92 Kantaron’lar: Hypericum türle¬ri, 93 Karamuk (Bkz.) Kad�ntuzluk- lar� Kartopu’lar: Viburnum türleri, 94 Katalpa’lar: Catalpa türleri, 95 Kat�rt�rna��: Spartiumjunceum, 96 Kauçuk bitkisi: Ficus elasti- ca, 98 Kavak’lar: Populus türleri, 99 Keçiboynuzu a�ac�: Ceratonia siliqua,100 Keçisakal� (Bkz.) Ispirya’lar Kelebekçal�lar�: Buddleja (ya da Buddleia) türleri, 101 Kerya (Bkz.) Kanaryagülü K�smeta�açlar�: Clerodendrum türleri, 102 K�z�lc�klar: Cornus türleri, 104 Kivi asmalar�: Actinidia türle¬ri, 105 Kocayemi�’ler: Arbutustürleri, 106 Kokara�aç: Ailanthus altissima, 107 Kotonaster (Bkz.) Da�mu�mu- lalar� Koyunk�ran (Bkz.) Kantaron’lar Köpek gülü (Bkz.) Yabani gül Kurtba�r� (Bkz.) Ligustrum’lar Kurtpençeleri: Potentilla tür¬leri, 108 Kurtpençesi (Bkz.) Çobande�¬ne�i Kurtyemeza�ac� (Bkz.) Katal¬pa’lar Ku�burnu (Bkz.) Yabani gül Ku�dili (Bkz.) Biberiye Küpeçiçekleri: Fuchsiatürleri, 109 Ladenler: Cistus türleri, 110 Ladinler: Picea türleri, 111 Lavantalar (ya da Lavanta çi¬çekleri): Lavandulatürleri, 113 Lavantin’ler: Santolina türleri, 114 Leylaklar: Syringa türleri, 115 Ligustrum’lar: Ligustrum türle¬ri, 116 Mabet a�ac� (Bkz.) Ginkgo a�ac� Mahonya’lar: Mahonia türleri, 117 Maltaeri�i (Bkz.) Yenidünya a�ac� Manolyalar: Magnoliatürleri, 118 Maz�lar: Thujatürleri, 119 Meksika portakallar�: Choisya türleri, 120 Mersinler: Myrtus türleri, 121 Me�eler: Quercustürleri, 122 M�s�r palmiyesi (Bkz.) Sikas Miyoporumlar: Myoporum türleri, 123 Morsalk�m’lar: Wisteria(ya da Wistaria)türleri, 124 Murt (Bkz.) Mersin’ler Mu�mula (Bkz.) Yenidünya a�ac� Muz’lar: Musa türleri, 125 Mürver’ler: Sambucus türleri, 127 Nandina: Nandina domestica, 128 Nar’lar: Punica granatum, 129 Nehtel (Bkz.) Defne Okaliptüs’ler: Eucalyptustürle¬ri, 130 Onbirayçiçe�i (Bkz.) Gelindu- vaklar� Orkidea�açlar�: Bauhinia tür¬leri, 131 Ormangülleri: Rhododendron türleri, 132 Ormansarma���� (Bkz.) Sarma¬��klar Ortanca’lar: Hydrangea türleri, 133 Osmantuslar: Osmantus türle¬ri, 134 Osuruka�ac� (!) (Bkz.) Kokar- a�aç Oyaa�ac�: Lagerstroemia indica, 135 Oyaçiçe�i (Bkz.) Oyaa�ac� Palmiyeler: Palmae türleri, 136 Pampaotlar�: Cortaderia tür-leri, 138 Papazkülah�: Papaztakkesi (Bkz.) I�a�ac� Parmakçal�s� (Bkz.) Kurtpen- çeleri Pavlovniya’lar: Paulowniatür¬leri, 139 Pençeçal�s� (Bkz.) Kurtpençele- ri Perükeçal�s� (Bkz.) Dumana�aç- lar� Pieris’ler: Pieris (Andromeda) türleri, 140 Pitosporum’lar: Pittosporum türleri, 141 Porsuk’lar: Taxus türleri, 142 Puroagac� (Bkz.) Katalpa’lar Pürekeçal�s� (Bkz.) Duman- a�açlar� Pürem (Bkz.) Funda’lar Ruskus (Bkz.) Tav�ankirazlar� Saatçiçegi (Bkz.) Çark�felekler Sak�za�açlar�: Pistachia türleri, 143 Salk�ma�açlar�: Robinia türleri, 144 Sar�çal� (Bkz.) Kadmtuzluklar� Sar�kantaron (Bkz.) Kantaron’ lar Sar�salk�mlar: Laburnum türle¬ri, 146 Sarma��klar: Hedera türleri, 147 Sazaka�ac� (Bkz.) Mersin’ler Sedira�açlar�: Cedrus türleri, 148 Serviler (ya da Selvi’ler): Cuppressus, Chamaecyparis, Cuppressoparis türleri, 149 S��la (veya S��ala) a�açlar� (Bkz.) Günnüka�ac� S�tmaa�ac� (Bkz.) Okaliptüsler Sikas: Cycas revoluta, 150 Skimmiya’lar: Skimmia türleri, 151 Sofora’lar: Sophora türleri, 152 Sö�üt’ler: Salixtürleri, 153 Sulfataa�ac� (Bkz.) Okaliptüs’ ler Sumaklar (ya da Somak’lar): Rhus türleri, 155 Süpürgeçal�s�: Calluna vulgaris, 156 Süpürgeotu (Bkz.) Funda’lar �akay�klar: Paeonia türleri, 157 �eftali a�ac�: Prunuspersica, 158 �im�irler: Buxustürleri, 159 Taflanlar: Prunus ve Euonymus türleri, 160 Tatula bitkileri: Datura (Brug- mansia) türleri, 161 Tav�anelmas� (Bkz.) Ate�diken- leri Tav�ankirazlar�: Ruscus türleri, 162 Tav�anmemesi (Bkz.) Tav�an- kirazlar� Tehnel (Bkz.) Defne Tereya��armudu a�ac� (Bkz.) Avokado a�ac� Tespiha�ac�: Melia azedarach, 163 Trabzonhurmas� a�ac�: Diospy- ros kaki, 165 Turunça�ac�: Citrus aurantium, 166 Üvezler: Sorbus türleri, 168 Üzüm asmalar�: Vitis türleri, 169 Yabani gül: Rosa canina, 73 Yalanc�akasyalar (Bkz.) Salk�m- a�açlar� Yalanc�hurma (Bkz.) Feniks Yalanc� karabiber a�açlar�: Schinus türleri, 171 Yalanc� sagu palmiyesi (Bkz.) Sikas Yalanc�yasemin (Bkz.) Filba¬harlar Yaseminler: Jasminum türleri, 172 Yemi�en (Bkz.) Al�çlar Yenidünya a�ac�: Eriobotrya japonica, 173 Y�ld�zyaseminleri: Trachelosper- mum (ya da Rhyncospermum) türleri, 174 Yukka’lar (Bkz.) Avize bitkileri Zakkum: Nerium oleander, 175 Zelkovalar: Zelkova türleri, 176 Zeytin a�ac�: Olea europea, 178